Vorige week mocht ik meewerken aan een familieopstelling als representant bij een collega. Elke keer als ik deel neem aan een opstelling – of dat nu als vraagsteller, representant of observator is– ben ik weer onder de indruk van hoe krachtig deze methode werkt. Het blijft een wonderlijke ervaring, een die diep raakt en vaak inzichten geeft die je op geen enkele andere manier kunt verkrijgen.
Systemisch werk, waaronder familieopstellingen vallen, kent geen "one size fits all"-aanpak. Hoewel je als begeleider een opleiding(en) hebt gevolgd, werk je altijd vanuit je eigen ervaringen, persoonlijkheid en wijsheid. Dit maakt dat elke sessie uniek is, net zoals elk individu en elke vraag uniek is.
Wat zijn familieopstellingen eigenlijk?
Familieopstellingen zijn een vorm van systemisch werk waarmee je op een diepere laag inzicht krijgt in de dynamieken die zich binnen je familie, relaties of andere systemen afspelen. Vaak hebben we patronen of blokkades die we niet bewust herkennen, maar die ons toch kunnen belemmeren.
Tijdens een opstelling wordt een vraag onderzocht door het vraagstuk letterlijk "in de ruimte te zetten". Representanten –mensen die deelnemen aan de opstelling – worden gekozen om een rol te vertegenwoordigen, bijvoorbeeld een familielid, een emotie, of zelfs een abstract concept zoals een verlangen of een angst. Het bijzondere is dat representanten vaak gevoelens of inzichten ervaren die overeenkomen met de realiteit van de vraagsteller. Dit helpt om verborgen dynamieken zichtbaar te maken en brengt vaak beweging in vastgelopen patronen.
Twee bijzondere vraagstukken
Tijdens de opstelling waar ik laatst aan deel nam, waren er twee vraagstellers. Hun vragen raakten me diep.
De eerste vraag ging over de dood, die zowel in het heden als in het verleden een grote rol speelde in de familie van de vraagsteller. Het was bijzonder om te zien hoe de energie in de opstelling eerst helemaal vastzat, alsof er geen ruimte was voor beweging. Maar naar mate de opstelling vorderde, kwam er een verschuiving: inzichten kwamen naar boven, emoties werden doorleefd, en uiteindelijk ontstond er ruimte voor een beweging naar een beter evenwicht.
De tweede vraag ging over het opnieuw beginnen na een scheiding. De vraagsteller wilde verder, maar voelde zich geblokkeerd, mededoor de complexiteit van het gezinssysteem met kinderen. Ook hier liet de opstelling zien waar de onderliggende patronen zaten en wat er nodig was om stappen te zetten naar meer vrijheid en verbinding met de kinderen.
Bij beide opstellingen voelde ik me in de rol als representant een puzzelstukje in het proces van de vraagsteller. Het blijft magisch om te ervaren hoe we allemaal met elkaar verbonden zijn – ook met mensen die we niet kennen.
Wat maakt familieopstellingen zo bijzonder?
Wat me keer op keer raakt, is hoe deze methode werkt op een niveau dat je nauwelijks kunt uitleggen. Het is niet alleen een mentale oefening; het raakt je op zielsniveau. Hoe is het mogelijk dat een vreemde dingen voelt of weet over jouw leven? Het lijkt onvoorstelbaar, maar tijdens een familieopstelling komt het steeds weer naar boven. Het is een bewijs van hoe sterk we met elkaar verbonden zijn, zelfs zonder woorden.
Je hoeft niet per se een ingewikkelde vraag te hebben om een opstelling te doen. Het kan gaan over iets kleins dat steeds terug komt in je werk of dagelijks leven, maar ook over diepgewortelde familie dynamieken. Wat jouw vraag ook is, een opstelling kan je helpen om antwoorden en inzichten te vinden.
Zelf ervaren?
Wil jij de kracht van familieopstellingen zelfervaren? Met regelmaat geef ik samen met Ariadne Hamming (psycholoog en systemisch coach) een kennismakingsworkshop in Den Haag. Het is een laagdrempelige manier om deze bijzondere methode te ontdekken, of je nu een vraag hebt of liever als representant wilt meedoen.
Tijdens de workshop krijg je de kans om te zien hoe een opstelling werkt en wat het voor jou kan betekenen. Het is een veilige en warme omgeving waarin je je op je gemak kunt voelen, juist als je helemaal nieuw bent met systemisch werk.
Heb je vragen of wil je je aanmelden? Stuur me een berichtje en ik geef je graag meer informatie!
Vind je het spannend?
Ik begrijp dat het spannend kan zijn om je vraag ineen groep te stellen. Daarom bied ik ook individuele opstellingen aan, waar in we één-op-één aan jouw vraag werken. Dit kan een mooie optie zijn als je liever in een meer persoonlijke setting werkt.
Liefs,
Eleonore